Aanbieders van natuur (eigenaren en beheerders) hebben steeds meer te maken met de wensen van mensen ten aanzien van recreatie, wonen en werken in de natuur. In deze studie is gekeken naar wat er bekend is over de vraag naar natuur van burgers en naar de lacunes in die kennis. Uit analyse van de literatuur en van wat mensen feitelijk doen in de natuur (vastgelegd in een video) blijkt dat de vraag naar natuur veel breder is dan algemeen wordt gedacht en dat niet voor iedereen natuur hoogwaardige natuur hoeft te zijn. Men kan spreken van democratisering van natuur.

Op het raakvlak van stad en land bevindt zich een gebied waarin vele, zowel rode als groene, processen een rol spelen. Binnen het huidige voorgestelde beleid op het gebied van ruimtelijke ordening, in de vorm van de Vijfde Nota Ruimtelijke Ordening enhet concept stedelijke netwerken, wordt echter geen aandacht besteed aan hoe vorm zou moeten worden gegeven aan dit gebied. Een uitwerking van het beleid op een laag schaalniveau ontbreekt.

In opdracht van het ministerie van LNV heeft Alterra de in het Structuurschema Groene Ruimte 2 deel 1 genoemde vernattingstrategieën voor het veenweidegebied ruimtelijk uitgewerkt. In eerste instantie is het veenweidegebied opgedeeld in zestien deelgebieden. Vervolgens is aan de hand van elf criteria gekeken welk effect de verschillende strategieën hebben op de gebieden. Op basis van deze uitkomsten worden conclusies getrokken en aanbevelingen gedaan.

De landbouw kan worden getypeerd met vier ontwikkelingsrichtingen: grootschalige grondgebonden productie, geconcentreerde agroproductieparken, belevingslandbouw en agrarisch natuur- en landschapsbeheer. De richtingen hebben uiteenlopende perspectieven en ruimtelijke effecten: deze worden beschreven. Tevens zijn kaarten opgenomen met kansrijke locaties

Deze studie komt voort uit het project Kwaliteitsimpuls landelijk gebied, dat tot doel had de kwaliteit en identiteit van het landelijk gebied te versterken door de aanleg, het herstel en het beheer van 40 000 ha aan landschapselementen. Deze landschapselementen kunnen functies vervullen op het gebied van natuur, landschap, landbouw, recreatie en toerisme, waterhuishouding, en wonen en werken. Het rapport geeft een overzicht van voorwaarden voor en voorbeelden van kansrijke situaties voor functiecombinaties.

Het Nederlandse cultuurlandschap is van oudsher vorm gegeven door bedrijvigheid, en dan vooral de landbouw, maar deze boet langzaam aan belang in. Het buitengebied zou zich kunnen ontwikkelen als consumptieruimte (voor wonen, recreatie en dergelijke), maar het is ook goed denkbaar dat andere ruimtevragende bedrijvigheid het landelijk gebied binnentrekt en het aangezicht gaat bepalen. Binnen dit onderzoek is gekeken naar de activiteiten die buiten de 'bebouwde kom' in het landelijk gebied plaatsvinden, langs drie verbindingswegen.