Integration has become a central standpoint in planning practices in Europe. Multifunctionality, complexity, coordination, and partnership are concepts often mentioned in connection with integration in planning processes. Although these concepts do not automatically reflect an integrated planning practice, they are used as signifiers to show the necessity of integration in planning projects. The apparent role of integration in planning is revealed in studies of several researchers. A universal definition of the concept of integration seems to be lacking.

In 2009 startte de implementatie van de zogenaamde ‘zandmotorexperimenten’ aan de Friese IJsselmeerkust. In deze bijdrage beschrijven en analyseren wij de governance van deze experimenten. Eerst wordt ingegaan op de aanleiding tot deze zandsuppleties voor de kust. Dan komt het proces aan de orde dat leidde tot een plan voor drie experimenten. Bij deze keuze blijken met name posities, verwachtingen en belangen van de regionale en nationale actoren een rol te spelen. Vervolgens wordt ingegaan op de realisatie van twee van deze drie experimenten.

Een relatief nieuwe stroming in onderzoeksland is actieonderzoek. In deze onderzoeksvorm wordt kennis van experts en ervaringsdeskundigen handig gecombineerd in een aanpak gericht op het daadwerkelijke bewerkstelligen van maatschappelijke verandering. Deze aanpak gaat verder dan het traditionele onderzoek waarin veelal eerder welvaart dan welzijn centraal staat en waarin gewone burgers geen rol spelen. Deze nieuwe vorm van onderzoek is hard nodig omdat veel van de huidige problemen niet met de traditionele aanpak opgelost kunnen worden.